Çoğu kişi hiç düşünmeden bir kase salataya çatalı daldırır. Ama belki de çıtır çıtır marulları yerken biraz daha düşünmekte fayda var çünkü bilim insanları bitkilerin kendilerinin yenildiğini duyduğunu ve kendilerini savunmaya geçtiğini fark ettiler.
Missouri Üniversitesi’nden araştırmacılar bitkilerin etraflarındaki sesleri tanımlayabildiklerini (örneğin yeme sesi) ve çevrelerindeki tehlikelere karşı tepki verdiklerini ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, bitkilerin tırtılların onları yerken çıkardığı seslere tepki verdiğini ve sonrasında savunmaya geçtiğini fark ettiler.
Araştırmayı yürüten bilim insanlarında Heidi Appel “Daha önceki araştırmalarda bitkilerin müzik de dahil olmak üzere akustik enerjiye nasıl tepki verdikleri inceleniyordu.” dedi.
“Fakat bizim çalışmamız bitkilerin ekolojik titreşimlere nasıl tepki verdiğine dair yapılan ilk çalışma.”
“Beslenme titreşimi” sinyalinin bitkinin hücre metabolizmasını değiştirdiğini ve tırtılların ataklarını geri püskürtebilecek savunmacı kimyasallar oluşturduklarını gördük.”
Heidi Appel bu çalışmada yine aynı üniversiteden Prof. Rex Cocroft ile iş birliği yapmış.
Çalışmada tırtıllar Arabidopsis bitkisi üzerine yerleştirilmiş (Arabidopsis hardal familyasından çiçekli bir bitki). Lazer ve küçük bir yansıtma malzemesi sayesinde, Cocroft, tırtılın çiğneme hareketine karşın bitkinin yapraklarının hareketlerini ölçebildi.
Cocroft ve Appel daha sonra tırtılın yeme titreşimlerini bir grup bitkiye dinletti. Başka bir grup bitkiyi de sessiz tuttular. Sonrasında iki grup bitkiye de beslenmeleri için tırtıllar koyulduğunda gördüler ki daha önce yeme titreşimleri dinletin bitkiler tırtılların hiç hoşuna gitmeyen hardal yağını daha çok salgılıyor.
“Dikkat çekici olan şey, hafif bir esinti veya farklı böcek sesleri gibi tırtılın beslenme sesine benzeyen diğer seslere maruz kalan bitkiler kimyasal bir tepki vermedi.” dedi Cocroft.
“Bu da bize bitkilerin yeme titreşimleri ile çevreden gelen diğer titreşimleri ayırt edebildiğini gösteriyor.”
Appel ve Cocroft araştırmanın bundan sonraki etaplarında bitkilerin titreşimleri nasıl hissettiklerinin, karışık titreşimli sinyallerde hangi özelliklerin önemli olduğunun, mekanik titreşimlerin bitkiyle nasıl etkileşime geçerek bitki zararlılarına karşı koruyucu bir tepkime yarattığının inceleneceğini söylüyor.
“Bitkiler böcek saldırılarını bir çok farklı şekilde hissedebiliyor, fakat beslenme titreşimleri bitkinin en uzak parçasının bile hissedip en hızlı şekilde tepki verdiği ve kendini korumaya aldığı durum.” dedi Cocroft.
“Tırtıllar bu kimyasal savunma karşısında sürünerek uzaklaşıyor, yani bu titreşimlerin bitkinin gelişimi için kullanılması tarım sektörü için de faydalı olacaktır.” dedi Appel.
Bu araştırma aynı zamanda bitkilerin nasıl davrandıkları konusunda da bakış açımızı genişletiyor. Bitkilerin de hayvanlar gibi dış etkenlere karşı kendilerini korumaya geçtiklerini görüyoruz. Sadece tepkileri biraz daha farklı 🙂
