Kalp krizi denildiğinde çoğumuzun aklına ilk gelen belirti; göğüste ani, şiddetli bir ağrıdır. Ancak bu durum özellikle kadınlar için her zaman geçerli değildir. Kadınlar, kalp krizi geçirdiklerinde çok daha farklı ve çoğu zaman hafife alınan belirtiler yaşayabilirler.
Bu nedenle kadınların kalp sağlığı konusunda daha bilinçli olması ve vücutlarının verdiği sinyalleri iyi okuması büyük önem taşır.
Bu içerik, en güncel bilgilerle 27 Mart 2025 tarihinde güncellenmiştir.
Gerçek Bir Hikâye: Belirtiler Göz Ardı Edilince
Amerikalı Sue Palmer’ın hikayesi, kadınlarda kalp krizinin ne kadar farklı ve sinsi ilerleyebileceğini gözler önüne seriyor. Sue bir sabah mide bulantısı ve kusma şikâyetiyle uyanıyor.
Gıda zehirlenmesi yaşadığını düşünerek tekrar yatağına dönmek istiyor. Ancak eşinin ısrarıyla hastaneye gidiyor. İlk elektroda bir sorun görünmese de kısa sürede ciddi bir durum olduğu anlaşılıyor: Kalp krizi geçiriyor! Koroner damarlarında %70’e varan tıkanıklık olduğu tespit ediliyor. Eğer hastaneye gitmemiş olsaydı, bir daha uyanamayabilirdi…
Bu hikâye gösteriyor ki; kadınlarda kalp krizi belirtileri erkeklerden farklı olabilir ve çoğu zaman bu belirtiler hafife alınabilir.
Kadınlarda Kalp Krizi Neden Daha Farklı Seyreder?
Kadınlar ve erkekler arasındaki hormonal ve biyolojik farklılıklar, kalp krizinin ortaya çıkış şeklini etkileyebilir. Kadınlarda östrojenin kalp-damar sağlığı üzerinde koruyucu etkisi vardır, fakat menopozla birlikte bu koruma azalır. Ayrıca kadınların damar yapısı daha incedir ve tıkanıklık daha yaygın olabilir. Bu nedenle kadınlar, kalp krizi geçirdiğinde farklı sinyaller verir.
Kadınlarda Kalp Krizinin En Yaygın ve Önemli Belirtileri
1. Göğüste Rahatsızlık Hissi (Mutlaka Ağrı Olmaz)
Kadınlar genellikle klasik “bıçak gibi saplanan göğüs ağrısı” şikayetinde bulunmaz. Bunun yerine; baskı, dolgunluk, sıkışma ya da rahatsız edici bir his yaşarlar. Bu his göğüs merkezinde olabilir, ama bazı durumlarda yayılmadan da kalabilir.
2. Çene, Boyun ve Sırt Ağrısı
Kadınlarda kalp krizinin en sinsi belirtilerinden biri çene, boyun veya sırtta açıklanamayan ağrılar olabilir. Özellikle çene ağrısı, diş ağrısı sanılabilir. Bu tür ağrılar dikkatle değerlendirilmelidir.
3. Mide Bulantısı, Kusma ve Sindirim Problemleri
Sue Palmer örneğinde olduğu gibi mide bulantısı, kusma, hazımsızlık ve karın ağrısı kalp krizinin habercisi olabilir. Bu belirtiler genellikle mide gribi ya da basit bir sindirim sorunu ile karıştırılır. Ancak bu tür şikayetler özellikle ani ve açıklanamaz şekilde ortaya çıktıysa dikkatli olunmalıdır.
4. Aşırı Yorgunluk ve Halsizlik
Kadınların yaşadığı başka bir yaygın belirti ise nedeni belli olmayan şiddetli halsizlik ve bitkinlik hissidir. Basit günlük işleri yapmakta zorlanmak, merdiven çıkarken nefes nefese kalmak gibi belirtiler ciddi bir kalp rahatsızlığının habercisi olabilir.
5. Nefes Darlığı
Egzersiz yapmadığınız halde nefes nefese kalmak ya da yatarken bile nefes almakta zorluk yaşamak, kalp krizi belirtisi olabilir. Bu durum tek başına görülse bile ciddiye alınmalıdır.
6. Soğuk Terleme
Ani şekilde ve açıklanamayan soğuk terleme, vücudun alarma geçtiğini gösteren bir diğer işarettir. Eğer soğuk terleme başka belirtilerle birlikte yaşanıyorsa (örneğin mide bulantısı, göğüs sıkışması) hemen harekete geçilmelidir.
Kadınlarda Kalp Krizi Neden Gözden Kaçıyor?
Kadınların çoğu, yukarıda bahsedilen belirtileri “önemsiz” olarak değerlendirme eğilimindedir. Özellikle çalışan kadınlar ya da anneler, şikâyetlerini strese, yorgunluğa veya uykusuzluğa bağlayarak ihmal edebilir. Ayrıca acil servise başvuran kadınlara bazen ilk müdahalede kalp krizi ihtimali düşük görülür ve bu da teşhiste gecikmeye yol açabilir.
Kadınların %65’i kalp krizinden önce hiçbir belirti yaşamadan hayatını kaybetmektedir. Bu nedenle belirtileri tanımak ve zamanında müdahale etmek hayati önem taşır.
Kalp Krizinden Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalısınız?
- Hemen 112’yi arayın.
- Ambulans gelene kadar sakin olun ve oturur pozisyonda kalmaya çalışın.
- Yakınlarınıza durumu haber verin.
- Eğer bir aspirin varsa ve alerjiniz yoksa çiğneyerek yutmak faydalı olabilir.
- Doktora “kalp krizi olabileceğini düşündüğünüzü” açıkça söyleyin ve EKG çekilmesini talep etmekten çekinmeyin.
Kalp Krizi Sadece Yaşlıları mı Etkiler?
Hayır. Genç ve sağlıklı bireyler de kalp krizi geçirebilir. Genetik yatkınlık, stres, diyabet, yüksek tansiyon, hareketsiz yaşam tarzı gibi birçok faktör riski artırır. Sağlıklı olmak kalp krizine karşı bağışıklık anlamına gelmez. Bu yüzden her yaşta belirtiler ciddiye alınmalıdır.
Kadınlar İçin Kalp Sağlığını Korumak İçin Neler Yapılabilir?
- Düzenli kontroller: Kolesterol, tansiyon, kan şekeri ve kalp ritmi ölçümlerini ihmal etmeyin.
- Dengeli beslenin: Trans yağ, fazla tuz ve işlenmiş gıdalardan kaçının.
- Düzenli egzersiz yapın: Günde 30 dakika yürüyüş bile kalbinizi korur.
- Sigara ve alkolden uzak durun.
- Stresi yönetin: Yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi rahatlatıcı aktiviteler yapın.
Kalbinizin Sinyallerine Kulak Verin
Kalp krizi herkes için riskli bir durumdur ancak kadınlarda farklı belirtilerle ilerlediği için göz ardı edilme ihtimali daha yüksektir. Göğüste ağrı hissetmeseniz bile çene ağrısı, mide bulantısı, halsizlik gibi belirtiler kalbinizden gelen uyarılar olabilir. Bu nedenle vücudunuzu dinleyin, herhangi bir şüphede mutlaka sağlık kuruluşuna başvurun.
Unutmayın: Sessizce gelen bir kalp krizi, fark edilmediğinde hayatınızı değiştirebilir. Ama doğru zamanda müdahale ile hayat kurtarılabilir.
Keşfedin: Keratin Ne İşe Yarar?
Sıkça Sorulan Sorular
1. Kalp krizi kadınlarda neden farklı belirtilerle ortaya çıkar?
Kadınların hormonal yapısı, damar yapısı ve sinir sistemi farklılıkları nedeniyle kalp krizi belirtileri erkeklerden daha sinsi olabilir. Östrojenin koruyucu etkisi azaldıkça risk artar. Bu yüzden göğüs ağrısı yerine mide bulantısı, halsizlik, çene ağrısı gibi daha az fark edilen belirtiler görülebilir.
2. Kadınlar kalp krizi geçirdiğini nasıl anlayabilir?
Çene, boyun veya sırt ağrısı, ani yorgunluk, nefes darlığı, mide bulantısı, baş dönmesi, ani terleme gibi belirtilerle birlikte göğüs sıkışması hissi yaşıyorsanız, kalp krizi geçiriyor olabilirsiniz. Bu belirtiler, genellikle göz ardı edildiğinden özellikle kadınlar dikkatli olmalıdır.
3. Mide bulantısı ve halsizlik de kalp krizi belirtisi olabilir mi?
Evet. Özellikle kadınlarda mide bulantısı, kusma ve sindirim şikâyetleri kalp krizi belirtileri arasında yer alabilir. Bu belirtiler başka rahatsızlıklarla karıştırılsa da, eğer ani gelişmişse ve diğer belirtilerle birleşiyorsa ciddiye alınmalıdır.
4. Genç kadınlar da kalp krizi geçirebilir mi?
Kesinlikle evet. Genç yaşta da kalp krizi görülebilir. Genetik faktörler, stres, diyabet, yüksek tansiyon ve sigara gibi riskler genç kadınlarda da etkilidir. Sağlıklı görünen kişilerde bile kalp krizi yaşanabilir.
5. Kalp krizi geçirdiğimden şüpheleniyorsam ne yapmalıyım?
Vakit kaybetmeden 112’yi arayın. Ambulans gelene kadar oturun, sakin kalmaya çalışın. Doktora kalp krizinden şüphelendiğinizi açıkça söyleyin ve EKG çekilmesini isteyin. Durumu asla hafife almayın.
