Otizmin erken tanısı ve teşhisi ilerleyen süreç için oldukça önemlidir. Bebekler genelde ilk aylarından sonra isimlerine dönüp bakarak yada göz teması ile tepki vermektedir.
Otizmin İlk İşaretleri ve Belirtileri
Eğer bebeğiniz doğumun ilerleyen aylarında ismini duyduğunda tepki vermiyorsa dikkat edilmesi ve incelenmesi gerekiyor. Otizmli bebeklerde yapılan incelemelerde doğumdan sonraki aylarda ismini duyanların %80’inin adına tepki vermediği gözlemlenmiştir. Bebekler öğrenme eğilimli oldukları için ilk aylardan sonra anne-babasını varsa kardeşini taklit etmeye çalışırlar. Belli bir süre geçmesine rağmen taklit ettiği kişi yada bir davranış yoksa bir işaret olabilir.
Bir diğer belirti ise çocukların hayal gücünde bulunan genişliktir; nasıl ki bir çocuk telefonla konuşan birini görerek zamanla elindeki telefon olmasa dahi alo diyerek telefonmuş gibi davranıyorsa otizm belirtisi sayabileceğimiz bu özellikte hayal gücündeki farklılıklar diyebiliriz.
Genelde 2 yaş bebeklerin materyalleri kullanmaya başladığını söyleyebiliriz. Diğer bir belirti ise duygusal tepkimelerdir. Otizmli bebekler duygusal tepkime konusunda kayıtsız kalırlar. Genelde bir bebek başka bir bebeği gördüğünde duygularından etkilenir ağlıyorsa ağlamaya başlar yada gülüyorsa gülmeye başlar. Fakat otizmli bebekler kayıtsız kalabilir bu ve bunun gibi durumlarla sıkça karşılaşıyorsanız otizmin ilk işaretleri olabilir.
Otizmin Belirtileri
- Sözel davranışlarda çevre ile iletişimsizlik
- Akran ilişkileri kurmaktan kaçınmak, yaşıtları ile arkadaş olamamak
- Toplu duygulara kapılmamak, birlikte gülememek yada birlikte ağlayamamak
- İlgi gösterilmesine gülme yada mimiklerle karşılık vermemek
- Konuşmaya çalışmamak yada konuşamamak başta anne baba diyememek
- Herhangi bir zamanda duyduğu bir kelimeyi, bağımsız olarak farklı bir zamanda sürekli olarak tekrarlaması
- Evcilik vb. hayal gücü gerektiren oyunları oynayamamak
- Bazı konulara aşırı ilgi gösterirken bazı konulara kayıtsız kalması örneğin tek bir müziği dinlemekten hoşlanması diğer müzikleri dışlaması gibi
- Alışılmış sıralama yani günlük yapılan rutin şeyleri kendisine göre bir sıralama olarak ayarlaması, bu ayarlama sonrasında aksi durum oluştuğunda ortamı terk edemeyişi. Örneğin dolap kapaklarının sıralı olarak kapatılmasını istemesi ve aksi olması durumunda sırayla kapatılana kadar ağlaması, hırçınlaşması denebilir.
- Tekrarlanan hareketler, oyuncağın elini sallarken başka bir şey yapmamak sadece elini sallamak yada oyuncak arabayı sürmek yerine sadece bir tekerini sürekli döndürmesi
Hangi Belirtilere Göre Yada Nasıl Doktora Başvurmalıyım?
Belirtilerin bir yada bir kaç tanesi otizm sorunu olmayan çocuklarda da duygusal yada genetik olarak gözlemlenebilir. Bir yada birkaç belirtinin çocuğunuzla uyuşması ile çocuğum otizmli demek yersiz olacaktır. Bunun yerine onunla ilgilenirken belirtileri tek tek inceleyebilir yarısından fazlasını gözlemlemeniz halinde doktora başvurarak gerekli yardımı alabilirsiniz.
